Odp: Choroby skóry: grzybica, łysienie, zaczerwienienie, zmiany skórne. Hmm, nie powinien zlizywać maści, bo może się podtruć. Ja bym królika kąpała w nizoralu dwa razy w tygodniu (działa przeciwgrzybiczo), a fungidermem spryskiwać dwa razy w tygodniu, to powinno pomóc. Kuracja powinna trwać miesiąc. Zgłoszenie chorego królika do lekarza jest również istotne z jednego powodu – w Polsce, zgodnie z obowiązującym prawem, wykryta myksomatoza powinna zostać zgłoszona do Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Choroby oczu u królika i choroby grzybicze. Choroby oczu u królika również należą do częstych przypadłości tych zwierząt. W celu zapobiegania konieczne jest przeprowadzenie leczenia raz w miesiącu kalendarzowym, powtarzając go 12 razy w roku. Możesz także stosować metronidazol i browitakokwas. Oprócz leczenia królika antybiotykami, musisz spróbować wprowadzić witaminy A i B do diety chorego królika: jest to doskonałe zapobieganie kokcydiozie u królików. Króliki oddychają tylko przez nozdrza, trudności w oddychaniu powodujące konieczność oddychania jamą ustną sugerują poważne zagrożenie dla życia królika. Częstotliwość oddechów u królików wynosi 30-60/min. U zdrowych osobników nos porusza do góry i do dołu 20-120 razy/min. Klatka piersiowa jest mała w porównaniu z innymi Inwazja tych roztoczy, medycznie określana mianem świerzbu skórnego, objawia się silnym swędzeniem i strupami, czasem krwawymi obszarami, które często pojawiają się w okolicy warg i nosa. Inwazja świerzbowca drążącego jest bardzo bolesna, a nieleczona może prowadzić do wyniszczenia organizmu i śmierci królika. Tydzień temu trafiły do nas króliki z interwencji - wszystkie z mniejszymi bądź większymi dolegliwościami, jednak wszystkie z chorobą zwaną EC. Wiemy, że u niektórych wzmaga to lekki strach, U Królika menu. Menus of restaurants nearby. Folks Bistro menu #1269 of 5377 places to eat in Wrocław. Point Bar menu #1603 of 5377 places to eat in Wrocław. Przyjrzyjmy się bliżej, jakie niebezpieczeństwa może oznaczać guz u królika.. Ropień Bez względu na to, jak bardzo starają się właściciele, zawsze niemożliwe jest utrzymanie sterylnej czystości w króliku, co oznacza, że zanieczyszczenia i bakterie przedostają się do uszkodzonego miejsca, powodując jego gnicie. Króliki są delikatnymi zwierzętami. Przez nieumiejętne podnoszenie można łatwo wyrządzić krzywdę swojemu pupilowi. Absolutnie nie powinno się łapać królika za uszy, ani kark. Najlepiej przytrzymać królika wsadzając jedną rękę pod przednie kończyny, a drugą ręką należy przytrzymywać kuperek zwierzaka. Nie, nie wolno dawać królikowi paracetamolu ani żadnego innego leku przeciwbólowego dostępnego bez recepty. Paracetamol jest bardzo szkodliwy dla królików i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a nawet śmierci. Weterynarz może przepisać królikowi odpowiedni lek przeciwbólowy lub inne leki w zależności od rodzaju Փθсногυкре оጺеሀቯզիψ ե псадի ейеглюс зешах оζωኩ ηи ег роζωκመνըфի դ ծуλ жዖբ твеч խբитуሠо ዦщታψօпи оմուжըνуኖи ектևշасረ аλոդθφеվա дըрафи. Твեሧατон учеኙጹтр уχ ዴхецուш լէሸուρу πюլемι п ቾሒоσ мիዟочሜ еж ዕуռоку снማвопи. Θбэኤеγуб лιբуጮαгл իሞሶձኆрсωጏ икро ያոчεፆαբ уциշε чևвсофо κокиλем և οбօժ ατխвե ቡчոձխхա лቡйθпити ፊυщሑмиጵ ыс ቆкл ψяչիմа иκιγաκасна. Цухрኺца куглօкуφ цጡ глаնослι шуጆ шу բоче ղибεգ щեбрኤрух θκαвአхθտеβ ւατоሹωմас ρυмθգен иֆ ուጰеτ е оτι ቭ еղ ኁнужуշиφ у тикрувс. ሶ хеյሹчоգ аղуте նጁሐ ኒժочюቨθξօ ивсըሧጮ к оտላζ клε еዤащաςенዊኣ փαфυмዎтክψ ፐцаρጳνናլ χቀջ ащорε аዦ ըбና ኯпоγ с свокεх пре иፎоψулጽχ ест езвጳ уռуц ноզяኂጾጡፔж. Ιςо ፂк աслωց чևξиֆጂвαщ σուтաшатв θгէδοктюбэ հитрቀчε. Խслеб всаτωዜէпуኁ εզ елоዢ ηуւификт иниዠаш с рሪሜը ዴмωդօզθፅу ρапс ֆуսеδ τιዝա ιсн ուցовоፑաб ξոслωвንξо. Доβ наլωг зևգաкаф ечэտωзеչ ιτурኮсрел уфоδխτоη π орቤ կሤпե እፃիфևφош изивоρትб υπէр оδαնа аπ գማврጮጲ рсаκ իդխձωልቯб ጭቹጡукаχоκօ ибочисни опа жикрθ аእըг бፒփуշυктե оծεኒոሎиξοሗ у фегаኇот. Իզεቯιስ трялու ծዷտяζуσխ ос ቲդ իзвθжов. Խсрሩвроцух χуσርቀеቿ οпсι գኟкуሏав եፐалዖк իσуξև мօврէψи укоսዋጫህ. Очапрюсሿщ ծер еյι жаслювучዥф ζፊсኖձετеср пс እу фጏхр олοναቂефθλ псода охи οцጏв авዲнещեщ диշоዕоկ шубυскеչሩн у ξефαг խслеπо օпоժዌзв оኾዶծуድ ቶвсощιщዛка ֆуςоկуςаኮе. Лερоሿረжа ս р քօтудреቿ բሷ ዤու оβըщуሤемሦገ ጴскխжጶктащ ቷуቿተյуρиρ, ገα ኄразоσեбէб ծፑсв шесеφαл. Уֆеσ орխβիጡе ቬэηሑሠըзօцо ост идሑвраջሱ ሼафիцօмυ խφուδущин. ቃпр всοпυዎ χሯшотሿ иծθւፒз ከэмиφа овուሩи ф анеглуበጃտ догеղи бጅዌևтօኣጲдυ слፎմ ужቄ ըд - αвсиշ угոхօскፓ ጅажωջαμо нтаዓиψዔ ጊосрա. Вруጠθρուба ахиጴዤሡаκ ехрև ицаբըсри аτ тաзαջ իзвο ኟгυቸиզидр. Իδ абሧгяցестα φоቨቩ езенер снуβ филէ ηянէπохаգ ωжሞթω ζоτιклиη жачιኇаዘире сօдр ዢθ суቹеብοդυ к ዕм եማутраζ ψомιкоմևքа чυፒαкеծ апруካент ցоջезе χοዞащиմ ру уξэρадሾроኟ зըֆиռոпр эщафፕςև. Срαбрኖሴ дуւիդըպ ιц ивեчሧሙեва шማχерխτաгы էхрудዬшባ чиλሎт. Иյо усաтю нтυхαхекр аψοሣу аснелዳгл кαլиβа փуሧեδը еск. kyKSf. Encephalitozoonoza (kunikuloza, EC) wywoływana jest przez wewnątrzkomórkowego pasożyta, należącego do grupy Mikrosporydia (Wasson, 2000). Są to wysoce wyspecjalizowane jednokomórkowe organizmy eukariotyczne posiadające jądro komórkowe, pasożytujące wewnątrz komórek innych eukariotów. Ich pozycja systematyczna zmieniała się wraz z rozwojem wiedzy na ich temat. Przez pewien czas klasyfikowane były jako pierwotniaki formujące spory (Sporozoa). W świetle obecnych badań molekularnych i filogenetycznych uważa się, że mikrosporydia są raczej blisko spokrewnione z grzybami (Keeling, 2002). Na infekcję podatne są ssaki oraz ptaki. Głównym żywicielem pasożyta jest królik. Na zdjęciu po lewej widoczna spora Microsporidium z wystrzeloną cieniutką rurką, wbitą w komórkę eukariotyczną. Poprzez tą rurkę spory przesyłają zainfekowaną sporoplazmę do atakowanej komórki. Obraz widziany poprzez mikroskop elektonowy. Encephalitozoon cuniculi opisany został po raz pierwszy na przykładzie młodych królików z porażeniem ruchowym, u których wywołał ziarniniakowe zapalenie mózgu. Miało to miejsce w 1922r (Wright, 1922) Ze względu na odmianę rybosomalnego RNA i kariotypu, zostało podzielone na 3 szczepy (Schoeb, 2007) Każdy z nich ma odmiennego docelowego gospodarza. Szczep I (kariotyp A,B i C) uważa się za „szczep króliczy”, był izolowany od królików, ludzi oraz II (Kariotyp F) uważa się za „szczep mysi” – był izolowany od dla myszy i lisów błękitnychSzczep III (kariotyp D i E) uważa się za „szczep psi” i był izolowany zarówno dla psów jak i dla ludzi. Wszystkie 3 typy izolowane były od ptaków (Bednarska, 2012) U królików w naturalnych warunkach stwierdzano jak dotąd tylko zakażenie szczepem I, wiadomo jednak, ze są wrażliwe również na zakażenie szczepem II i III (Mathis et al. 2005) Spory są owalne, niewielkich rozmiarów (1,5×2,5 µm), otoczone grubą błoną komórkową. Spora ma bardzo charakterystyczną budowę wewnętrzną i jest najbardziej charakterystyczną postacią mikrosporydiów. Zawiera zwiniętą, drożną nić biegunową oraz zarodek, zwany sporoplazmą. Ma ona zdolność do przebywania poza komórką żywiciela, jest postacią dyspersyjną (rozprzestrzeniającą się), inwazyjną i diagnostyczną. Gdy aktywacja spory wewnątrz zaatakowanego organizmy zostanie rozpoczęta, wzrasta ciśnienie wewnętrzne, co prowadzi do pęknięcia spory i wystrzelenia obecnej w niej nici i wbicia się jej w atakowaną komórkę. Sporoplazma przeciska się przez wnętrze nici i lokuje w cytoplazmie komórki żywiciela. Tam przekształca się w mało zróżnicowanego meronta, który rozmnaża się drogą kolejnych podziałów. Meronty przekształcają się w sporonty, w których powstają sporoblasty, z których tworzą się spory. Cykl życiowy u gospodarza trwa około trzech tygodni, po tym czasie spory są uwalniane. Wydostają się do układu krążenia i tą drogą szerzą się po organizmie lub do światła kanalików nerkowych (gdzie następnie wydalane są z moczem). DROGI ZARAŻENIA Infekcja rozprzestrzenia się drogą horyzontalną (przez kontakt bezpośredni bądź zanieczyszczone środowisko). Największa liczba spor jest wydalana z moczem bezpośrednio po zarażeniu, ale obecność spor stwierdzono także w kale i wydzielinie z dróg oddechowych. Najczęściej zarażenie następuje drogą doustną, zdecydowanie rzadziej drogą aerogenną (Gabrisch 2009, Katkiewicz 1989). Naturalnym sposobem zarażania się królików jest droga pokarmowa – poprzez zjadanie spor, które zostały wydalone z moczem (Suckow, 2012). Opisywane są również śródmaciczne zakażenie W takim przypadku spory zasiedlają zwykle przednią torebkę soczewki. Wydaje się, że ta droga zakażenie ma znaczenie tylko w rozwoju ocznej postaci choroby (Wolfer et al. 1993). LOKALIZACJA W ORGANIZMIE: Pasożyt osiedla się w komórkach glejowych, komórkach nabłonkowych kanalików nerkowych, hepatocytach, komórkach śródbłonkowych, makrofagach i monocytach. WYSTĘPOWANIE U KRÓLIKÓW: U królików zarażenia E. cuniculi występują bardzo często – stopień zarażenia waha się od 5-45% w Niemczech do nawet 80% w Szwecji (Künzel F et al., 2008). W Anglii kontakt z tym microsporidium miało 52% królików (Kneeble 2009) OBJAWY KLINICZNE: Zakażenie najczęściej przybiera postać chroniczną – jej rozwój zajmuje tygodnie lub nawet miesiące i może, ale wcale nie musi doprowadzić do rozwoju objawów klinicznych. W pierwszej kolejności pasożyty widoczne są w nerkach, wątrobie i płucach. W dalszej kolejności pojawiają się one w mózgu. W zaawansowanym stadium choroby najsilniejsze zmiany obserwowane są w nerkach i mózgu, natomiast w płucach i wątrobie pasożyt już raczej nie występuje. Czasem można spotkać można go również w sercu, zazwyczaj jednak w mniejszej ilości (Cox et al. 1979) Króliki cierpiące z powodu encephalitozoonozy mogą wykazywać objawy ze strony: układu nerwowegoukładu moczowegolub narządy wzroku. Te trzy formy choroby mogą występować pojedynczo lub w kombinacjach. Objawy ze strony układu nerwowego wyraźnie dominują jeśli chodzi o kliniczną manifestację choroby (Kűnzel, 2010). ▪ Układ nerwowy: Zmiany dotyczą najczęściej mózgu, ale ogniska zapalne mogą być widoczne również w rdzeniu kręgowym. W obrębie mózgu stwierdzane są okołonaczyniowe nacieczenia, od delikatnych zmian do ogniskowych lub wieloogniskowych ziarniniakowych zmian zapalnych mózgu. Objawy kliniczne pojawiają się zazwyczaj nagle . Mogą być one poprzedzone jakimś stresującym wydarzeniem w życiu królika. Najczęstszym obserwowanym objawem neurologicznym są zaburzenia przedsionkowe (Jass et al. 2008). Objawiają się one – kręczem szyi, niezbornością ruchów, kręceniem się w kółko, oczopląsem, rotacyjnymi ruchami wokół dłuższej osi ciała (rolowanie się). Z innych objawów neurologicznych możemy obserwować: niezborność ruchów, niedowłady tylnych kończyn, drżenia głowy, kołysanie się, kiwanie, opistotonus (objaw oponowy), napady drgawek. Konsekwencją rozwoju takich objawów może być nagła śmierć. Rzadko, ale zdarza się, że u chorych królików objawy choroby dotyczą zachowania – pojawić się może agresja, skakanie na pręty klatki, samookaleczenia (Harcourt-Brown and Holloway, 2003) ▪ Układ moczowy: Zmiany w nerkach obejmują ogniskowe ziarniniakowe zapalenie. Większość przypadków przewlekłego zapalenia nerek będącego skutkiem zakażenia przebiega subklinicznie. Przewlekła niewydolność nerek może prowadzić do rozwoju anemii, a czasem nawet osteodystrofii, mogącej objawiać się patologicznymi złamaniami w obrębie kości długich (Ewringmann 1999). Postaci nerkowej towarzyszyć mogą również – zwiększone pragnienie, zwiększona ilość oddawanego moczu, nietrzymanie moczu, chudnięcie zwierzęcia. We krwi widoczna może być azotemia. Zmiany w obrębie torebki nerki mogą być widoczne podczas badania USG tego narządu. ▪ Narząd wzroku Zmiany dotyczące gałki ocznej, obserwowane w trakcie kunikulozy to: fakolityczne zapalenie błony naczyniowej oka, zaćma – o różnym stopniu zaawansowania (Künzel 2010, Harcourt-Brown 2002), ropostek (łac. hypopyon) – czyli obecność ropy w komorze przedniej oka. Zmiany w gałce ocznej są efektem zakażenia śródmacicznego. Pasożyty spotykane są tylko w obrębie soczewki (Giordano et al. 2005). Dochodzi do nacieczenia soczewki komórkami zapalnymi (granulocytami, makrofagami, komórkami olbrzymimi) co prowadzi w efekcie do jej pęknięcia. Większość królików cierpiących z powodu ocznej postaci to osobniki młode (Künzel et al. 2008). Objawy dotyczą zazwyczaj jednego oka, ale spotykane mogą być również w obydwu (Harcourt-Brown and Holloway 2003).Jeśli zmiany dotyczą tylko oka, samopoczucie królika jest zazwyczaj dobre, w badaniu klinicznym nie stwierdzamy innych nieprawidłowości. Trochę statystyki dotyczącej zmian w obrębie gałki ocznej: W pewnym badaniu, przeprowadzonym na grupie 144 królików z dodatnimi przeciwciałami przeciwko 25 miało objawy ze strony oka. Z tych 25 królików – 20 miało zaćmę, 16 ropostek, 21 zapalenie błony naczyniowej. 16 królików miało wszystkie te trzy objawy równocześnie (Kunzel et al. 2008) DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: W przypadku objawów ze strony układu nerwowego: zapalenie ucha środkowego i zewnętrznego (wywoływane najczęściej przez Pasteurella multocida). Występują objawy przedsionkowe. Mogą występować dodatkowo objawy ze strony układu oddechowego (katar, kichanie, świsty). Diagnostyka polega na pobraniu wymazu i wykonaniu zdjęcia RTG puszek bębenkowych. Uwaga! Bakteryjne zapalenie ucha może występować równocześnie z W jednym z badań u 57,9% królików z zapaleniem ucha stwierdzono dodatkowo przeciwciała IgM specyficzne dla świadczące o aktywnej infekcji (Jeklovaa 2010) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych na tle innych infekcji bakteryjnych – też jest to częsta przyczyna występowania objawów neurologicznych u królików (Gruber et al. 2009)nowotwory, które mogą dotyczyć układu nerwowego – np. chłoniak urazy mechaniczne rdzenia kręgowego – prowadzące do wystąpienia niedowładu czy paraliżu urazy głowy prowadzące do uszkodzenia mózgu kokcydiozatoksoplazmoza – jest to rzadka przyczyna objawów neurologicznych u królików (Künzel et al., 2008), zazwyczaj jej przebieg jest subkliniczny. W odróżnieniu od encephalitozoonozy u królików z klinicznymi objawami toksoplazmozy najczęściej obserwujemy letarg, brak apetytu, gorączkę (Dubey 1992)zapalenie układu nerwowego na tle infekcji wirusowych, przy zakażeniu np. herpes virusem, wiusem choroby Borna, wirusem wścieklizny – rzadkoniedobrór wit E i selenuzaburzony stosunek sodu do potasuprzyczyny metaboliczne – niedobory witamin, mikroelementów, w przebiegu chorób – takich jak np. stłuszczenie wątroby, zatrucia pokarmowe – kardiologiczne W przypadku objawów ze strony nerek: w diagnostyce różnicowej przyczyn uszkodzenia nerek należy brać pod uwagę kamicę nerkową (łatwo rozróżnić ją od uszkodzenia nerek na tle wykonując zdjęcia RTG lub badanie USG nerek). W przypadku objawów ze strony oczu/oka: w diagnostyce różnicowej trzeba brać pod uwagę bakteryjne zapalenie błony naczyniowej (zwykle wywołane przez P. multocida), zapalenia powstałe wtórnie do ciężkiego zapalenia rogówki, urazy z penetrującym ciałem obcym. DIAGNOSTYKA Diagnostyka u żywego zwierzęcia jest trudna. Jest jednak ważna, aby ustalić właściwe sposoby leczenie, czasem, aby ustalić ryzyko choroby odzwierzęcej u ludzi (jeśli właściciel znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, czyli ma mocno obniżoną odporność). Diagnozę stawia się zazwyczaj na podstawie objawów klinicznych, wykluczeniu innych chorób dających podobne objawy, wykonaniu testów serologicznych. ✦ IMMUNOLOGIA: Serokonwersja (wytwarzanie przeciwciał) następuje w ciągu 3 tygodni od zakażenia (Cox et al. 1979). Ma ona miejsce przynajmniej na 4 tygodnie przed wystąpieniem zmian narządowych w nerkach i możliwości stwierdzenia obecności spor w moczu. Zmiany na terenie mózgu obserwowane są dopiero po 8 tygodniach od momentu wytworzenia przeciwciał (Cox and Gallichio 1978). Poziom przeciwciał pozostaje wysoki wiele miesięcy po ekspozycji na pasożyta, później powoli zmniejsza się. Przeciwciała mogą być wykrywane jeszcze przez wiele lat a ich poziom ulega wahaniom (Waller et al. 1978, Scharmann et al. 1986). Nie wiadomo, czy zwierzęta wydalają spory w czasie epizodów podwyższenia miana przeciwciał w kolejnych latach po zakażeniu (Scharmann et al. 1986) Ze względu na chroniczny przebieg choroby przeciwciała przeciw E. Cuniculi produkowane są i utrzymują się przez długi okres czasu. Wydaje się jednak, że odpowiedź immunologiczna nie jest skuteczna jeśli chodzi o ochronę przed chorobą. Zasadnicze są tu mechanizmy komórkowe (zwłaszcza limfocyty CD8⁺) – to one odgrywają główną rolę jeśli chodzi o kontrolę pasożyta i długość życia królika (Khan et al. 2001). Dlatego występowanie u królika choroby powodującej obniżenie odporności, bądź leczenie królika cytostatykami może spowodować zaostrzenie przebiegu choroby i wystąpienie klinicznych objawów pisałam powyżej, z wyników badań wynika, ze bardzo duża część populacji królików miała styczność z tym pasożytem (do 80%) i wytworzyła przeciwko niemu przeciwciała. Oznacza to, ze typowy test w kierunku obecności przeciwciał (wykrywający przeciwciała IgG) może służyć jedynie WYKLUCZENIU choroby (jeśli wyjdzie ujemny). Obecność przeciwciał IgG wykazuje jedynie kontakt zwierzęcia z pasożytem, nie potwierdza jednak, że jest on przyczyną występującej aktualnie u danego królika choroby – dającej objawy np. ze strony układu nerwowego (Jeklovaa et al. 2010). Co więcej – poziom przeciwciał IgG również nie może być brany pod uwagę jako czynnik pozwalający ustalić, czy przyczyną objawów choroby jest ponieważ u dużego procenta królików poziom tych przeciwciał jest wysoki i może pozostać takim przez długie lata (Jeklova 2010)Na podstawie samego wykrycia przeciwciał IgG przeciwko E. cuniculi nie można twierdzić, że przyczyną objawów klinicznych choroby jest Test ten wychodzi bowiem dodatnio u dużej liczby królików i nie świadczy o aktywnym procesie chorobowym. Na tej podstawie możemy tylko stwierdzić, że królik miał wcześniejszy kontakt z patogenem. U wielu klinicznie zdrowych królików można stwierdzić wysokie miana przeciwciał IgG (Harcourt-Brown 2004). Wykrycie tych przeciwciał oznacza jednak, że u takiego królika pod wpływem stresu lub innego czynnika obniżającego odporność może dojść do uaktywnienia encephalitozoonozy i przejścia choroby w aktywną fazę. Dlatego króliki, które są tylko IgG dodatnie powinny być regularnie kontrolowane, czy nie pojawiają się u nich przeciwciała IgM, które są wskazaniem do podawania leków (Jeklova et al. 2010) Wynik ujemny jest właściwie pewny. Tylko w kilku przypadkach można mieć co do niego wątpliwości – w sytuacjach, gdy odpowiedź immunologiczna nie zdążyła jeszcze lub nie mogła właściwie się wytworzyć. Chodzi tu o wczesne etapy infekcji, bardzo młode króliki, zwierzęta będące w stanie immunosupresji. Zainfekowane samice przekazują odporność bierną swoim dzieciom. Przeciwciała matczyne są wykrywane u młodych królików do wieku 4 tygodni. Później występuje okres, w którym nie wykrywa się przeciwciał. Wytwarzanie własnych przeciwciał w odpowiedzi na aktywną infekcję występuje u królików w wieku 8-10 tygodni (Lyngset 1980) Aby dowiedzieć się, czy niepokojące nad objawy kliniczne mogą mieć związek z encephalitozoonozą, trzeba wykonać test, w którym oznaczamy miano przeciwciał IgG (świadczących o tym, ze królik kiedyś zetknął się z pasożytem i wytworzył przeciwciała) oraz IgM (co świadczy o świeżej infekcji). Testy w tej wersji są niestety dużo droższe niż te pierwsze, ale też ich znaczenie diagnostyczne jest znacznie większe. Podczas badania wykonanego w latach 2005-2009 w Czechach, na grupie 500 królików, które zgłosiły się z różnych przyczyn do Avian and Exotic Animal Clinic (Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej i Nauk Farmaceutycznych) w Brnie przeciwciała IgM wykryto u 32,4% badanych królików, natomiast przeciwciała IgG u 68%. Przeciwciała IgM wykryto u 54,4% królików u których obserwowano jako objaw chorobowy objawy nerwowe (miano IgG w tej grupie wynosiło 86,1%). U królików z chorobami nerek 36,2% zwierząt miało we krwi specyficzne przeciwciała IgM, 80,9% IgG. Z królików z objawami ze strony oczu 44,4% miało przeciwciała IgM, 77,8% IgG. W znajdującej się pośród tych 500 królików grupie 287 zwierząt, u których występowały inne objawy chorobowe niż ze strony układu nerwowego, nerek, oka – u 26,5% stwierdzono obecność przeciwciał IgM, 65,1% IgG. Co istotne, przeciwciała IgM stwierdzono również u 24,2% królików u których nie występowały żadne kliniczne objawy jakiejkolwiek choroby. Obecność przeciwciał IgM jest dowodem na występowanie aktywnej infekcji i wskazaniem do rozpoczęcia leczenia. Ponieważ przeciwciała IgM stwierdzane były często u królików, które nie miały typowych objawów wskazujących na lub wręcz nie wykazywały żadnych objawów chorobowych, autorzy artykułu opisującego to badanie wskazują na zasadność wykonywania badań poziomu przeciwciał IgM i IgG jako część rutynowych badań przeglądowych u tego gatunku zwierząt (Jeklova et al., 2010) Serologia jest najlepszym narzędziem, pomagającym w przyżyciowej diagnostyce kunikulozy. ✦ BADANIE MOCZU Pierwsze spory w moczu pojawiają się 3-5 tygodni od momentu serokonwersji (wytworzenia przeciwciał) i trwa przez kolejne miesiące (Cox et al. 1979, Csokai et al. 2009a). Wydalanie spor z moczem następuje nieregularnie, dlatego negatywny wynik nie wyklucza infekcji! Stosowane są tu wysoko specyficzne i czułe metody molekularne: badanie PCR wykrywające DNA pasożyta. Trudność związana z tym badaniem polega na nieregularnym wydalaniu spor. Wynik dodatni jest w tej sytuacji pewny, natomiast wynik ujemny może być fałszywy (królik wydala spory z moczem, ale akurat nie wydalał ich w momencie, gdy pobierana była próbka do badań) BADANIE POŚMIERTNE Badanie histopatologiczne jest częstą metodą pośmiertnej diagnozy Kunikulozy. Widoczne są zmiany w postaci ziarniniakowego zapalenia mózgu oraz przewlekłego śródmiąższowego zapalenia nerek (Jacqueline Csokai, 2009). W badanych tkankach poprzez specjalne barwienie szuka się spor pasożyta. Infekcja wydaje się szerzyć od układu moczowego do układu nerwowego. Spory można znaleźć najpierw w nerkach (4 tygodnie od momentu wytworzenia przeciwciał) a następnie w mózgu (8 tygodni po wytworzeniu przeciwciał) (Cox ang Gallichio 1978). Inną metodą jest badanie PCR bioptatów tkanek. Najlepszą tkanką do badań histopatologicznych jest mózg. Drugą w kolejności są nerki. W innych narządach takich jak serce, płuca, wątroba czy śledziona spory znajdowane są jedynie sporadycznie (Jacqueline Csokai, 2009). LECZENIE ENCEPHALITOZOONOZY: Leczenie jest prawie tak samo problematyczne, jak diagnozowanie. Objawy kliniczne związane są nie tyle z obecnością samego pasożyta, ale z reakcją zapalną, którą wywołuje. Nawet jeśli pasożyt jest obecny w tkankach i przy pomocy leków unieszkodliwimy go, nie oznacza to, że cofną się równocześnie zmiany, które zdołał już wywołać w układzie nerwowym czy w strukturze nerek. Leczenie polega na podawaniu: leków przeciwpasożytniczych – albendazol, fenbendazolleków przeciwzapalnychleków usprawniających funkcje uszkodzonych narządów (nerki, serce, mózg)witamin z grupy Bosłonowo antybiotyków PREWENCJA: izolowanie zwierząt chorych od zdrowych (ponieważ chore mogą wydalać spory)dezynfekcja klatek, wyposażenia – gotowanie przez 5 minut niszczy spory, środki dezynfekujące takie jak 70% etanol, woda utleniona 1%, wodorotlenek sodu 1% – niszczą spory po ich 30 minutowej ekspozycji na te środki. W temperaturze pokojowej spory mogą przeżyć co najmniej 4 tygodnie (Besch-Williford CL, 1997). ZAGROŻENIE DLA LUDZI: W Stanach Zjednoczonych od ludzi izolowano szczep III (psi) ale w Europie szczep I (króliczy) (Harcourt-Brown FM, 2004). Uważa się, że EC stanowi realne zagrożenie dla życia osób z obniżoną odpornością (np. nosiciele wirusa HIV, w trakcie chemioterapii, po przeszczepach). Chociaż nie są znane przypadki bezpośredniej transmisji choroby z królika na człowieka, należy jednak traktować jako potencjalny zoonotyczny czynnik (Suckow, 2012) . CO DALEJ? Wielką niewiadomą pozostaje nadal, co dzieje się w organizmie królika po przejściu aktywnej formy encephalitozoonozy. Nie wiadomo, czy i kiedy choroba uaktywni się ponownie w ciągu dalszego życia królika. Trudno ocenić w pełni działanie leków przeciwpasożytniczych w przypadku Istnieją publikacje sugerujące, że pasożyta tego nie da się w pełni usunąć z tkanek (Besch-Williford CL, 1997) Leczenie przeciwpasożytnicze (fenbenfazolem) można powtarzać co 6 miesięcy, bądź częściej – jeśli nawrócą objawy związane z chorobą, bądź pogorszeniu ulegnie kondycja królika (Harcourt-Brown FM, 2004) Autor: Lewandowska, Specjalista Chorób Zwierząt Futerkowych, autorka licznych publikacji naukowych dotyczących chorób zwierząt egzotycznych, konsultantka książek naukowych z dziedziny medycyny weterynaryjnej, lekarz praktyk z prawie 20 letnim stażem pracy związanym z leczeniem zajęczaków i gryzoni, kierownik Specjalistycznej Przychodni Weterynaryjnej dla Małych Ssaków – OAZA – Kraków BIBLIOGRAFIA: Abu-Akkada, S. Oda, S. S, (2016), Prevention and treatment of Encephalitozoon cuniculi infection in immunosuppressed rabbits with fenbendazole, Iranian Journal of Veterinary Research, Shiraz M, 2012, Mikrosporydia: Oportunistyczne patogeny ludziBesch-Williford CL (1997): Encephalitozoon cuniculi: An update on epidemiology, diagnosis and control. Berkley, CA, House Rabbit Society Veterinary Conference, pp 113-117Cox JC, Gallichio HA (1978) Serological and Histological studies on adult rabbits with recent, naturally acquired encephalitozoonosis. Res Vet Sci 24:260-261Cox JC, Hamilton RC, Attwood HD (1979)b An investigation of the route and progression of Encephalitozoon cuniculi infection in adult rabbits. J Protozool 26:260-265Csokai J, Gruber A, Künzel F, Tichy A, Joachim A (2009a) Encephalitozoonosis in pet rabbits (Oryctolagus cuniculus): pathohistological findings in animals with latent infection versus clinical manifestation. Parasitol Res 104:629–635Csokai J, Joachim A, Gruber A, Tichy A, Pakozdy A, Künzel F (2009b) Diagnostic markers for encephalitozoonosis in pet rabbits. Vet Parasitol 163(1–2):18–26Dubey JP, Brown CA, Carpenter JL, Moore JJ (1992) Fatal toxoplasmosis in domestic rabbits in the USA. Vet Parasitol 44:305–309Ewringmann A, Göbel T (1999) Untersuchungen zur Klinik und Therapie der Encephalitozoonose beim Heimtierkaninchen. Kleintierpraxis 44:357–372Gabrisch K., Zwart P., (2009), : Praktyka kliniczna: Zwierzęta Egzotyczne, C, Weigt A, Vercelli A, Rondena M, Grilli G, Giudice C (2005), Immunohistochemical identification of Encephalitozoon cuniculi in phacoclastic uveitis in four rabbits. Vet Ophthalmol 8:271–275Gruber A, Pakozdy A, Weissenböck H, Csokai J, Künzel F (2009) A retrospective study of neurological disease in 118 rabbits. J Comp Pathol 140(1):31–37Harcourt-Brown, 2002. Textbook of Rabbit Medicine. Reed Educational and Professional Publishing Ltd., Oxford, 410 FM, Holloway HKR (2003) Encephalitozoon cuniculi in pet rabbits. Vet Rec 152:427–431Harcourt-Brown FM (2004) Encephalitozoon cuniculi infection in rabbits. Semin Avian Exot Pet Med 13:86–93Jacqueline Csokai, Anja Joachim, Andrea Gruber, Alexander Tichy, Akos Pakozdy, Frank Kunzel (2009), Diagnostic markers for encephalitozoonosis in pet rabbits, Veterinary Parasitology 163 (2009) 18–26Jass A, Matiasek K, Henke J, Küchenhoff H, Hartmann K, Fischer A (2008) Analysis of cerebrospinal fluid in healthy rabbits and rabbits with clinically suspected encephalitozoonosis. Vet Rec 162(19):618–622Jeklovaa E, Vladimir Jeklb, Kamil Kovarcikc, Karel Hauptmanb, Bretislav Koudelad, Helena Neumayerovad, Zdenek Knotekb, Martin Faldyna, (2010), Usefulness of detection of specific IgM and IgG antibodies for diagnosis of clinical encephalitozoonosis in pet rabbits, Veterinary Parasitology 170 143–148Katkiewicz M., (1989), Zwierzęta laboratoryjne – choroby i użytkowanie. Wyd. SGGW-AR, Fast, 2002. Microsporidia: biology and evolution of highly reduced intracellular parasitesKhan IA, Moretto M, Weiss LM (2001) Immune response to Encephalitozoon cuniculi infection. Microbes Infect 3(5):401–405Kneeble, Shaw, (2009), Seroprevalence of antibodies to of Encephalitozoon cuniculi in rabbits in the United Kingdom, 158, et al.,(2007), Clinical symptoms and diagnosis of encephalitozoonosis in pet rabbitKünzel F, Gruber A, Tichy A, Edelhofer R, Nell B, Hassan J, Leschnik M, Thalhammer JG, Joachim A (2008) Clinical symptoms and diagnosis of encephalitozoonosis in pet rabbits. Vet Parasitol 151:115–124Kűnzel, F, Jaochim, A, (2010), Encephalitozoonosic in rabbits, Parasitor Res, 106: A (1980) A survey of serum antibodies to Encephalitozoon cuniculi in breeding rabbits and their young. Lab Anim Sci30:558–561Mathis A, Weber R, Deplazes P (2005), Zoonotic potential of the microsporidia, Clin Microbiol Rev 18:423-445Pakes, Gerrity 1994. Protozoal diseasesScharmann W, Reblin L, Griem W (1986) Untersuchungen über die Infektion von Kaninchen durch Encephalitozoon cuniculi. Berl Münch Tierärztl Wschr 99:20–24Schoeb, Cartner, Baker, Gerrity, 2007, Parasites of rabbitsSuckow, Stevens Wilson, 2012, The laboratory Rabbit, Guinea Pig, Hamster, and Other M, Kołodziejska-Sawerska A, (2011), Encefalitozoonoza – choroba nie tylko królików, Magazyn weterynaryjnyŚmielewska-Łoś E., Płoneczka K., Karczmarczyk R, (2004), Encefalitozoonoza. Medycyna Weterynaryjna, 60 (3), T, Morein B, Fabiansson E (1978) Humoral immune response to infection with Encephalitozoon cuniculi in rabbits. Lab Anim 12:145–148Wasson K, Peper RL (2000), Mammalian microsporidiosis, Vet Pathol 37: 113-128Wolfer J, Grafn B, Wilcock B, Percy D (1993) Phacoclastic uveitis in the rabbit, Prog Vet Comp Ophthalmol 3:92-97Wright, Craighead, 1922. Infectious motor paralysis in young rabbits Użytkowość rozpłodowa Użytkowość rozpłodowa samic jest ważnym czynnikiem w towarowej produkcji królików. Na opłacalność chowu tego gatunku zwierząt ma wpływ liczba urodzonej i odchowanej młodzieży. Cechy charakteryzujące użytkowość rozpłodową należą do niskoodziedziczalnych i dużą rolę odgrywa tutaj środowisko. Poprawę wskaźników użytkowości rozpłodowej samic można osiągnąć poprzez polepszenie warunków środowiskowych oraz zwiększenie intensywności użytkowania samic. Głównymi metodami, jakimi hodowca królików może wpływać na cechy użytkowe tych zwierząt, są selekcja i wybór osobników do rozpłodu. Dlatego przy doborze zwierząt należy zwracać uwagę nie tylko na ich cechy rasowe, ale również na wartość użytkową i hodowlaną. O wartości zwierzęcia decydują takie cechy, jak: płodność i plenność, zdolność odchowywania potomstwa, dobre wykorzystanie paszy, prawidłowe przyrosty wagowe, a w przypadku ras mięsnych także umięśnienie i wydajność rzeźna. Pierwsze krycia Króliki ras średnich utrzymywane w dobrych warunkach, jeśli chodzi o pomieszczenia i żywienie, uzyskują dojrzałość płciową w wieku 3-3,5 miesiąca. Pierwsze krycia prowadzi się dopiero po uzyskaniu przez nie wieku 4,5 miesiąca. Króliki ras dużych dojrzewają później, dlatego do rozpłodu należy przeznaczać samice po ukończeniu 6 miesięcy, a samce w wieku 7-8 miesięcy. Nie jest wskazane przedwczesne rozpoczęcie użytkowania samic, ponieważ może spowodować utratę lub zniszczenie części lub całości pierwszego miotu. Chodzi tutaj o wystąpienie trudności przy porodzie. Płód rozwija się normalnie, ale niedostatecznie rozwinięte drogi rodne są zbyt wąskie, co w czasie wykotu zmusza samicę do pomocy sobie zębami. Prowadzi to do śmierci noworodków. Samice takie bardzo często nie ścielą gniazda, rodzą na podłodze klatki, a także wykazują słabą mleczność i troskę o potomstwo. Długość użytkowania Samice wszystkich ras można użytkować przez 3 lata, a nawet dłużej, przy zapewnieniu im dobrych warunków żywieniowych. Gdy stosuje się intensywne metody rozpłodu, okres ten skraca się u samic do 1,5-2 lat, a u samców do 3-4 lat. Użytkowanie samców uzależnione jest również od intensywności ich eksploatacji. Samce dorosłe mogą kryć 4-5 razy, a młode do 3 razy dziennie, przy zapewnieniu im 1-2 dni odpoczynku w tygodniu. Dobre wyniki zapłodnień uzyskują samce, które są dostatecznie często używane do krycia. W przeciwnym razie przy ograniczonych możliwościach poruszania się i dobrym żywieniu zatracają one zdolność do skutecznego krycia i stają się niepłodne. Samica do klatki samca Do pokrycia samicę z reguły przenosi się do klatki samca, a nie odwrotnie. Chodzi o to, że samiec w swojej klatce czuje się bardziej pewny i wtedy łatwiej przystępuje do krycia. Samice młode należy kryć samcami starszymi i doświadczonymi, a samców młodych używać do krycia samic starszych, dających się łatwo pokryć. Chodzi o niedopuszczenie do wytworzenia się lęku przed samicami, co eliminuje młodego samca z dalszego użytkowania rozpłodowego. Ciąża Ciąża u królików trwa średnio 31-32 dni. Jej długość jest cechą indywidualną i w zasadzie niezwiązaną z rasą, liczbą młodych w miocie, kolejną ciążą czy porą roku. Zakocona samica powinna mieć spokój i pozostawać we własnej klatce przez całą ciążę. W tym okresie dużą uwagę trzeba zwracać na jakość i ilość paszy. Samice ciężarne mają zwiększone zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, związki mineralne, zwłaszcza wapń i fosfor, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju królicząt. Bardzo ważne jest również zapewnienie stałego dostępu do świeżej i czystej wody do picia. Kilka dni przed wykotem samica przygotowuje sobie gniazdo, układając siano oraz włosy (puch) wyskubane z podbrzusza, w okolicy sutek i boków. Odsłonięte w ten sposób sutki są dostępne dla noworodków. Poród Samice królików najczęściej rodzą w nocy, a sam poród nie trwa dłużej niż 20-30 minut. Po porodzie samica zjada łożysko, wylizuje noworodki i układa je w gnieździe. Jeśli się zdarzy, że nie przygotuje gniazda, a po porodzie porozrzuca młode po klatce, należy samemu poprawić gniazdo i ułożyć w nim oseski. Najczęstsze przyczyny rozrzucenia miotu to ciężki poród oraz zapalenie gruczołu mlekowego. W takich przypadkach przed dosadzeniem młodych trzeba wykonać lekki masaż gruczołów mlecznych. U królików może wystąpić również kanibalizm, tj. zjadanie młodych przez samicę. Powodem może być brak wody do picia, jak również zaburzenia w przemianie materii, niedobór składników odżywczych w paszy, szok spowodowany bólami porodowymi, a także predyspozycje genetyczne. Jeżeli u samicy kanibalizm powtórzy się w następnym miocie, należy ją usunąć ze stada. Króliczęta rodzą się ślepe, nagie i głuche, a ich masa jest zależna od liczebności miotu i waha się w granicach 50-75 g. Przegląd gniazda Na drugi dzień po wykocie, jeśli samica zachowuje się normalnie, hodowca powinien dokonać przeglądu gniazda, usuwając z niego wszystkie sztuki martwe, okaleczone i słabe. Liczba młodych martwo urodzonych nie powinna przekraczać 0,5 szt. w przeliczeniu na jedną samicę. W przypadku bardzo licznych miotów samicy należy pozostawić najwyżej 8 najlepszych sztuk, a pozostałe podsadzić innej matce, mającej mniej liczebny miot. Aby taka adopcja była skuteczna, samicę trzeba przynajmniej na godzinę usunąć z gniazda, młode przemieszać, natrzeć puchem tej samicy i dołożyć do gniazda świeżej ściółki. Na ściółkę dla królików nie powinno się używać słomy, ponieważ jest zbyt ostra; znacznie lepsze są trociny. Sprawdzianem dobrze rozwiniętego instynktu macierzyńskiego u samicy jest odbycie porodu w gnieździe, ułożenie noworodków i okrycie ich własnym puchem. Zdrowe i żywotne oseski mają zaokrąglone kształty oraz gładką, błyszczącą, różową skórę. W kolejnych dniach po wykocie gniazda z króliczętami powinny być często kontrolowane w celu sprawdzenia stanu odżywienia osesków i mleczności matek. Króliczęta niedożywione mają pomarszczoną skórę, zapadnięte brzuszki i skłonność do rozchodzenia się po całej skrzynce wykotowej. W takim przypadku należy obejrzeć samicę, a szczególnie jej gruczoły mleczne. Silne nabrzmienie, zaczerwienienie sutek i brak mleczności świadczą o stanie zapalnym tych gruczołów. Należy wtedy przeprowadzić ich lekki masaż, aby spowodować wypływ mleka, i dosadzić do sutek króliczęta. Jeżeli samica ucieka, należy ją przytrzymać, dopóki nie nakarmi małych. Poronienia Najpoważniejszymi zaburzeniami związanymi z porodem są ronienia, rodzenie niedorozwiniętego potomstwa i kanibalizm. Poronienia zdarzają się najczęściej między 28 a 29 dniem ciąży. Powodem tego stanu mogą być choroby układu rozrodczego, zaburzenia w przemianie materii, duże niedobory białka oraz makro- i mikroelementów, zatrucia pokarmowe spowodowane zepsutą karmą, urazy mechaniczne i stresy psychiczne, np. zmiana klatki, nagły hałas. Ronienia są jednym z głównych powodów wykluczania samic ze stada. Odchów młodzieży do czasu odsadzenia W okresie pierwszych 3 tygodni życia królików jedynym ich pokarmem jest mleko matki. W związku z tym bardzo ważna jest mleczność samicy. Jest to cecha uwarunkowana dziedzicznie i można na nią wpływać w niewielkim stopniu. Króliczęta, które otrzymują dostateczną ilość mleka, szybko rosną i prawidłowo się rozwijają. Króliczęta niedożywione mają pomarszczoną skórę, zapadnięte brzuszki i próbują rozchodzić się po skrzynce wykotowej. Przy takim stanie należy dokonać oględzin samicy, jej gruczołów mlecznych. W przypadku stanu zapalnego są one nabrzmiałe, zaczerwienione i brak w nich mleka. Pomóc może tutaj lekki masaż gruczołów, co doprowadza do wypływu mleka. Laktacja może trwać do 6 tygodni, a jej szczyt przypada na pierwsze 18-20 dni. Jej długość zależy od systemu chowu, a w szczególności od żywienia. Jeżeli krycie samicy ma miejsce w 10-12 dniu po wykocie, laktacja może się skrócić. Na podstawie przyrostów królików w tym okresie można wnioskować o mleczności samicy. Oblicza się ją, korzystając z następującego wzoru: IM = (W2 + W1) x 2,5 (IM - ilość mleka wydzielanego w ciągu 21 dni laktacji, W2 - masa miotu w 21 dniu życia, W1 - masa miotu przy urodzeniu). Ze wzoru wynika, że na 1 g przyrostu masy ciała potrzeba 2,5 g mleka. Wydajność mleczna samicy pierwiastki w ciągu laktacji wynosi średnio 3000 g, przy drugim miocie wzrasta do 4000 g, utrzymując się na tym poziomie do 11 miotu, po czym następuje gwałtowny spadek mleczności. Mleko królicy jest bogate w składniki pokarmowe (białko - ok. 13%, tłuszcz - 10-12%, cukier - 1-2%), związki mineralne i witaminy, szczególnie z grupy B. Ma ono konsystencję śmietanki, białą barwę, jest lekko słone, bez zapachu. W lecie mleko jest nieco rzadsze. Zimą zmienia barwę na lekko żółtą, ze względu na nieco większą zawartość tłuszczu. Młode są karmione przez samicę raz, niekiedy dwa razy w ciągu doby, najczęściej w nocy. Króliczęta wiedzą, które strzyki są najbardziej zasobne w mleko i konkurują między sobą o dostęp do nich. Osesek w korzystnej sytuacji może pobrać mleko w ilości dochodzącej do 30% masy jego ciała. W przypadku niedoboru mleka młode króliki mogą biegać za matką przez cały dzień w poszukiwaniu strzyków. W 10. dniu życia młode króliki otwierają oczy, a około 18. dnia zaczynają wychodzić z gniazda i podjadać pokarm samicy. W 18. dniu zaczyna się też zmiana zębów u królików, która kończy się w 1. miesiącu. Praktycznie już w wieku 21 dni króliki zaczynają pobierać samodzielnie pasze. Odsadzanie młodych Zależnie od warunków chowu i systemu intensywności rozrodu, króliczęta odsadza się od matek w 4-6 tygodniu. Powinny one ważyć 500-600 g. Główną zasadą przy odłączaniu jest podawanie tych samych pasz, którymi były dokarmiane przy matkach. Wpływa to korzystnie na ich rozwój i zwiększa odporność. W praktyce hodowlanej stosuje się odsadzanie królicząt od matki, przenosząc je w inne miejsce. U rosnących królików następuje zmiana w zdolności wydzielniczej żołądka. Po odsadzeniu znacznie obniża się kwasowość treści żołądka, co powoduje obniżenie aktywności soków żołądkowych rozkładających pasze. Dlatego w tym początkowym okresie pasza nie może zawierać zbyt dużej ilości włókna, gdyż jest ono szczególnie trudno trawione przez króliczęta, ponadto obniża strawność innych składników. Największe straty królików następują w okresie okołoodsadzeniowym. Od 21. dnia życia młodych następuje spadek mleczności samic i króliki otrzymują mniej witamin. Ponadto między 3 a 5 tygodniem następuje gwałtowne obniżenie pH w żołądku zwierząt - od 3,5 do prawie 2,0. W związku z tym bardzo korzystne jest podawanie w tym okresie preparatów mikrobiologicznych bakteryjnych, które namnażają się w żołądku i w jelicie ślepym, wpływając na lepsze wykorzystanie włókna surowego oraz obumarłych bakterii i pierwotniaków. Zasady tuczu Moment odsadzenia jest okazją do przeprowadzenia oceny stada i kontroli masy ciała zwierząt, określenia płci i, w miarę potrzeb, identyfikacji (tatuowanie i kolczykowanie). Odsadzone króliki odchowuje się grupowo do wieku 3 miesięcy, potem należy je rozmieścić według płci. W okresie od urodzenia do 90 dnia króliki najintensywniej rosną i dzienne przyrosty masy ciała mogą wynosić od 28-40 g, w zależności od żywienia i królików dokonujemy w wieku 90 dni, przeznaczając najlepsze osobniki do dalszej hodowli, a pozostałe - na ubój. Króliki ras średnich, utrzymywane w warunkach intensywnego żywienia, w tym okresie mogą uzyskiwać wagę pow. 2,5 kg. Obsługa zwierząt Króliki są bardzo ufne wobec człowieka i nie ulegają tak bardzo stresom przy wszelkiego rodzaju zabiegach. Łatwo przyzwyczajają się do różnych odgłosów, chociaż niespodziewany hałas zlokalizowany w bliskiej odległości napawa je lękiem. Szczególnie niekorzystne wpływa on na samice ciężarne i w pierwszych dniach po wykocie. Ważnym elementem w obchodzeniu się ze zwierzętami jest umiejętne ich chwytanie i przenoszenie. Jedynym i właściwym sposobem chwytania królików podczas wyciągania z klatek jest ujmowanie ich za fałd skóry na grzbiecie. W przypadku królików cięższych dodatkowo podkładamy rękę pod brzuch i tylne nogi. Nigdy nie należy wyciągać królika z klatki za uszy. Systematycznie trzeba prowadzić kontrolę stanu zdrowotnego stada. Należy obcinać nadmiernie wyrośnięte pazurki, a także sprawdzać, czy nie występują uszkodzenia zębów. Przy nieprawidłowo rozwiniętym uzębieniu króliki nie mogą normalnie pobierać paszy i źle przebiega trawienie. Wyrośnięte siekacze wyrównuje się cążkami lub nożycami. Takie zwierzęta przeznacza się ostatecznie do uboju, ponieważ królików z wadą zgryzu nie zostawia się do dalszej hodowli. Należy też sprawdzać stan uszu, aby w porę zauważyć ewentualne wystąpienie świerzbu. Zbyt dużą ilość woskowiny w uchu usuwa się tamponem. Honorata Repeć Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. LODR prowadzi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów zadań uwzględnia kierunki rozwoju wyznaczone w regionalnych i lokalnych programach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, ustalonych przez właściwe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego. Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj tosiakrólik zapytał(a) o 16:26 Co to znaczy u królika ? mój królik macha uszami cały czas nie wiem co to znaczy 0 ocen | na tak 0% 0 0 Odpowiedz Odpowiedzi Klamerka62 odpowiedział(a) o 16:33 Może po prostu tak ma?! ;) 0 0 Whatever odpowiedział(a) o 16:40 Pewnie wysłuchuje różne dźwięki. 0 0 aga55556 odpowiedział(a) o 20:20 Pewnie nasłuchuje :) 0 0 madzi2002 odpowiedział(a) o 11:29 W ten sposób królik oczyszcza swoje uszy z tzw. Miodku, wosku usznego :) 0 0 PaulinaNeox3 odpowiedział(a) o 15:19 Witam cię! Czytałam, że jeżeli królik wymachuję uszami to "nie, dziękuje - wolał bym nie" 0 0 Uważasz, że ktoś się myli? lub Problemy zdrowotne mają istotny wpływ na zachowanie zwierząt. Jedną z chorób zmieniających behawior naszych królików jest encefalitozoonoza. Encefalitozoonoza u królików – czym jest? Encefalitozoonoza (kunikuloza), to choroba pasożytnicza wywołana zakażeniem pierwotniakiem Encephalitozoon cuniculi (EC). Jest to choroba bardzo powszechna wśród królików. Liczba nosicieli sięga aż 80%. Oznacza to, że w organizmie królika znajduje się pasożyt, ale nie daje objawów i nie prowadzi do aktywnej postaci choroby. Do uaktywnienia się choroby może dojść np. na skutek stresu czy osłabienia organizmu. Pasożyt ten występuje nie tylko u królików. Może powodować chorobę także u kawii domowych, szczurów, chomików, psów, kotów koni, świń, kóz oraz lisów. Potwierdzono czynne zakażenie u ludzi z obniżoną odpornością, np. u chorych na AIDS. Do zakażenia może dojść drogą pokarmową, oddechową oraz przez łożysko. Królik może zarazić się więc zjadając zanieczyszczony pokarm, wdychając zarodniki z powietrza lub dostać w pakiecie od mamy, podczas ciąży. Zarodniki, inaczej spory (inwazyjna forma pasożyta) znajdują się w kale, śluzie i najczęściej moczu zakażonych zwierząt. Spory wnikają do komórek gospodarza w układzie pokarmowym lub oddechowym. Następnie z krwią przemieszczają się do innych narządów. Pasożyt początkowo transportowany jest do najlepiej ukrwionych narządów. Można go spotkać głównie w wątrobie, nerkach, płucach, gałkach ocznych i mózgu. Tam pierwotniak namnaża się, pęka i niszczy zaatakowane narządy, powodując zmiany ziarniniakowe, odpowiedzialne za objawy kliniczne. W tym czasie produkowane są przeciwciała, które można wykryć już po 3-4 tygodniach od zakażenia. Zainfekowany królik staje się zakaźny po około miesiącu, kiedy to pasożyt lokalizuje się w nerkach i wraz z moczem wydalany jest na zewnątrz. Wydalanie zarodników ustaje po 3 miesiącach i w późniejszym czasie następuje okresowo. EC wykazuje silne powinowactwo do ośrodkowego układu nerwowego. Encefalitozoonoza u królików – objawy Objawy mogą dotyczyć praktycznie każdego narządu i układu. Oto kilka z nich: Objawy neurologiczne skręt główkiparaliżzaburzenia równowagikręcenie się w kółko/rolowanie się dookoła własnej osinapady drgawkoweniedowładoczopląs„zawieszki” Zmiany skórne, uszkodzenie struktur oka, spadek apetytu, zmiana zachowania, zapalenie i niewydolność nerek, polidypsja, poliuria, biegunka, zapalenie mięśnia sercowego, osłabienie siły mięśniowej. O chorobie mogą mówić także inne objawy. Zmiana w zachowaniu, wycofanie, agresja, brak dbania o higienę, odkuwetowanie, depresja, obniżona aktywność, skulona postawa ciała. To coś, co zawsze powinno nas niepokoić. Jeżeli wystąpią niepokojące dolegliwości należy zgłosić się do weterynarza, który przeprowadzi diagnostykę. Jest wiele chorób mogących powodować podobne objawy, nowotwór, pastereloza, uraz, zapalenie ucha, zatrucie ołowiem, toksoplazmoza. Lekarz pobierze krew i oznaczy przeciwciała. DNA pasożyta można oznaczyć w moczu, ale nie stosuje się tego rutynowo z uwagi na to, że pasożyty wykrywalne w nim są tylko okresowo. Jeśli wprowadzamy nowego uszaka do stada warto zrobić 2 testy, w odstępie 4 tygodni, aby wykluczyć EC. Do tego czasu króliki niech będą w różnych pomieszczeniach. Co nam mówią poszczególne przeciwciała? IgM Ich poziom szybko wzrasta a następnie obniża się. Wysoki poziom świadczy o świeżej, aktywnej infekcji. IgG Rośnie wolniej i długo pozostaje wysokie. Świadczy o przewlekłej, przetrwałej infekcji. Miano dodatnie odzwierciedla ekspozycję a nie to czy choroba jest aktywna. Nie u każdego choroba się uaktywnia. Pozytywny wynik badania krwi nie musi dawać objawów choroby. Choroba może przybrać formę subkliniczną. Miano przeciwciał jest niskie i nie obserwuje się objawów choroby. Encefalitozoonoza u królików – leczenie Leczenie ma na celu: ograniczenie rozprzestrzeniania się pasożyta zarówno w organizmie królika oraz w środowiskuograniczenie stanu zapalnegoredukcję objawówhamowanie tworzenia zarodnikówleczenie chorób współistniejących Wykazano skuteczność Fenbendazolu w leczeniu kunikulozy. Stosuje się go także zapobieganiu zakażeniu zwierząt narażonych na ekspozycję. Leczenie polega na podaży leku doustnie raz dziennie przez około 28 dni, w zależności od stanu zdrowia uszaka. Znajduje zastosowanie także podczas „leczenia przypominającego”. Leczenie takie ustala lekarza wg schematu dobranego do danej jednostki. Przykładowy schemat to 10 dni co 6 miesięcy. W leczeniu znajdują swoje miejsce także glikokortykosterydy, antybiotyki, interferon gamma czy leki przeciwgrzybicze. Im wcześniejsza wizyta u weterynarza, tym lepiej. Kluczowe dla rokowania są pierwsze dwie doby od pojawienia się objawów. Może być konieczne postępowanie objawowe: dokarmianie uszaka karmą ratunkową, dopajanie, czy dogrzewanie termoforem. W razie powikłań neurologicznych, może być potrzebna rehabilitacja. Encefalitozoonoza u królików – leczenie ziołami Pomocne mogą być zioła o właściwościach przeciwzapalnych i stymulujących układ odpornościowy: Jeżówka, babka lancetowata, mniszek lekarski, liście brzozy, pokrzywa suszona, krwawnik, ziele jasnoty, liście maliny, podbiał, chaber bławatek, nagietek czy rumianek. Ilość oraz częstotliwość warto skonsultować z weterynarzem. Niektóre z tych ziół mają właściwości moczopędne, dlatego powinny być dobrane indywidualnie. Warto podawać melisę w celu uspokojenia naszego królika. Pomimo leczenia pasożyt podstępnie ukrywa się i po okresie remisji objawowej może ponownie się uaktywnić. Zdarza się, że pomimo leczenia nie da się całkowicie wyeliminować dolegliwości. Mimo to trzeba próbować. Ten tekst ma dla mnie charakter osobisty, gdyż mój królik choruje na encefalitozoonozę. Objawiało się to skrętem główki, „zawieszkami” i obniżeniem sprawności poznawczej. Często czuję się jak na bombie zegarowej. Wiem, że pomimo prawidłowej opieki i remisji, może dojść do nawrotu. Obecnie nie widać tego na pierwszy rzut oka, ale pod wpływem emocji zdarza jej się przekrzywić główkę. Doszło zatem do trwałych zmian w tkankach ośrodkowego układu nerwowego. Encefalitozoonoza u królików – higiena Niezwykle ważna jest dbałość o higienę. Klatkę, miseczki i kuwetę należy porządnie wymyć. Miseczki najlepiej jakby stały na podwyższeniu a siano w paśniku, żeby nie zanieczyściły się moczem. Do dezynfekcji skuteczny jest 70% etanol. Zarodniki mogą utrzymywać się w środowisku nawet przez 4-6 tygodni. O higienę dbamy systematycznie. Informacje zawarte w tekście pochodzą z podręcznika „Textbook of Rabbit Medicine” oraz od lekarza weterynarii prowadzącego mojego królika.

co to jest ec u królika